Top 10 kersttradities in Europa

Elk land heeft zijn eigen tradities en gewoonten en dat geldt zeker ook op het gebied van kerst. Er is een grote diversiteit aan kersttradities in Europa. In Nederland kennen we onze eigen tradities, zoals de traditionele kerstnachtdienst, maar ook het versieren van de kerstboom en een kerstdiner met de hele familie. Maar er zijn landen in Europa die kerst net even anders vieren. 10 leuke kersttradities in Europa op een rij.

10 leuke kersttradities in Europa

1. Joulu in Finland

In Finland noemen ze kerst ‘Joulu’ en dat komt met name van de ‘joulupöytä’, de kersttafel. Hierop zie je vooral vaak ham met mosterd en brood, maar ook vis is een graag gezien gerecht. De nagerechten zijn misschien wel het belangrijkst voor de Finnen (en geef ze eens ongelijk!). Traditionele desserts zijn rijstpudding en gemberkoek. In de rijstpudding zit nog een leuke verrassing: er is een amandel in verstopt die bepaalt wie van de gasten als eerste een cadeautje mag openmaken of een wens mag doen.

De kerstman wordt Joulupukki genoemd en hij woont samen met de kerstvrouw in Rovaniemi. Hier is een waar kerstdorp gebouwd, wat je ook kunt bezoeken. Met Kerstmis in Finland gaan de kinderen verkleed de huizen langs, zoals je ook vaak met Halloween hoort.

2. Noël in Frankrijk

In Frankrijk heet kerst ‘Noël’, zoals je waarschijnlijk al wel wist. De religieuze viering is het meest belangrijk. De cadeaus die men elkaar geeft met kerst, worden uit naam van Christus gegeven. Maar men spreekt ook wel eens over ‘père noël’, oftewel ‘vader kerst’. De Amerikaanse kerstman werd na de Tweede Wereldoorlog in Frankrijk geïntroduceerd, maar veel Fransen waren daar niet blij om. Men vond het vooral te commercieel. Uit verontwaardiging werden er brandstapels opgericht om het karakter op symbolische wijze uit te bannen. Dit maakte de tongen in heel Frankrijk flink los. Vadertje Kerst is echter nog steeds graag gezien en de kinderen schrijven hem massaal brieven. Er is zelfs een adres waar deze brieven naartoe kunnen worden gestuurd!

De Fransen houden het kerstdiner niet op Eerste Kerstdag, maar op kerstavond. Dit wordt traditioneel ‘réveillon’ genoemd, omdat het de bedoeling is om tot middernacht op te blijven die dag. Wat eten betreft kiezen de Fransen vaak voor ‘Bûche de Noël’. Deze kerststam is een combinatie van biscuitdeeg met een crème van chocolade als vulling, maar tegenwoordig zijn er veel varianten te zien. Het hoofdgerecht bij het kerstdiner bestaat doorgaans uit gevulde kalkoen.

Wist je trouwens dat de adventskalender in Frankrijk heel populair is? In Nederland is dit nu pas een beetje in opkomst, maar ik kreeg als kind ook altijd een adventskalender van mijn oma. Je begint dan op 1 december en maakt elke dag een raampje open tot het Kerstmis is. Dit kan een kalender met chocolade zijn, maar tegenwoordig zijn er ook allerlei andere varianten, zoals deze hieronder:

• Adventskalender met verzorgingsproducten
• Adventskalender met thee

3. Wigilia in Polen

Wigilia is eigenlijk niet kerst zelf, maar kerstavond. Dit is een heel belangrijke dag in Polen. Vanaf ’s morgens vroeg staat men al in de keuken om allerlei lekkere gerechten te bereiden voor het avondeten. Het diner bestaat uit maar liefst 12 verschillende gerechten. Eigenlijk was het een dag om te vasten, dus er wordt geen vlees geserveerd. Maar er is genoeg vis en ook van fruit wordt de tafel rijkelijk voorzien. Belangrijk is de ouwel die geserveerd wordt, flinterdun wafelbrood, dat met iedereen gedeeld moet worden. Een leuk weetje: in Polen staat er altijd een extra bord op tafel voor het geval er nog een onverwachte gast mocht aanschuiven.

4. Štedrý Den in Tsjechië

In Tsjechië kennen ze ook Sinterklaas, maar kerst is veel belangrijker in dit land. De dagen voor kerst zijn een ware cadeautjesjacht.

In vrijwel elk huis is wel een kerstboom te vinden, maar ook een kerststal mag niet ontbreken. Een heel bijzondere traditie is toch wel dat de ongetrouwde meisjes op Eerste Kerstdag met hun ogen dicht een schoentje over hun schouder moeten gooien. Als de punt van deze schoen naar de voordeur wijst, dan kan het meisje er zeker van zijn dat ze met de volgende kerst een getrouwde vrouw zal zijn.

Ook hier bestaat het diner vooral uit vis: karper en een volle soep daarvan zijn de meest traditionele maaltijd. Maar mocht je geen vis lusten, dan niet getreurd, want kalkoen is dan een mooie tweede optie.

5. Navidad in Spanje

Feliz Navidad, die klanken zullen je beslist niet vreemd in de oren klinken. Kerst wordt in Spanje vaak uitgebreid gevierd. Het diner van ‘noche buena’, kerstavond, is hier het hoogtepunt, maar ook Eerste Kerstdag is een feest. In Spanje noemen ze het overigens niet zo, want een Tweede Kerstdag wordt hier bijna nergens gevierd. Heel bekend is de El Gordo, de kerstloterij, waarbij vrijwel heel Spanje voor de buis zit. Of de Spanjaarden een bijzondere traditie hebben? In Catalonië zeker wel. Hier kennen ze de ‘Tió de Nadal’. In eerste instantie ging het om een blok hout, maar vandaag de dag wordt er vaak een soort boomstam op pootjes en met een gezichtje geknutseld. Deze moet eten en drinken krijgen en een lekkere deken over zich heen om te zorgen dat hij het niet koud krijgt. Op 24 of 25 december zingen de kinderen liedjes voor hem en slaan ze hem vol verwachting met een stok. Als ze goed hun best doen, dan gaat de Tió de Nadal namelijk cadeautjes ‘uitpoepen’.

6. Kerst in Groenland

Hoewel Groenland geografisch gezien niet bij Europa hoort, neigt de politieke voorkeur wel naar Europa en dat is een van de redenen dat we dit land hier ook vermelden. Maar de belangrijkste reden is toch wel dat ze heel bijzondere tradities hebben met kerst. Waar wij aan de kerstkalkoen of misschien aan konijn of eend zitten, zitten zij aan walvishuid (mattak) met wat extra blubber om er een echte lekkernij van te maken en een combinatie van gefermenteerd vlees, vet, bloed, kruiden en bessen (kiviak). Voor de maaltijd ga je dus wellicht niet naar Groenland toe. Maar wat dacht je van Kerstmis bij het Noorderlicht?

Lees ook: Kerstmis in Nederland 2020: 10 tips!

7. Jul in Zweden

Donald Duck in Zweden? Ja, op 24 december is het traditie om ’s middags allerlei filmpjes van Kalle Anka, oftewel Donald Duck te kijken. Als je dacht dat de tafel in Polen echt niet voller kon, dan had je het mis. In Zweden gaan ze voor ‘Jullbord’, een tafel vol met lekkere gerechten. En het mooiste daarvan: er is een volgorde voor bepaald en er dient eigenlijk zelfs speciaal serviesgoed voor gebruikt te worden. Moeilijk als je te gast bent bij Zweden! Doorgaans begint men met de ingelegde haring, daarna volgen wat koude gerechten, zoals rendierworst en paté en daarna komt het warme eten aan bod. Denk hierbij aan stoofpotten met vlees, aardappelgratin en ingelegde ansjovis. Als toetje zijn er diverse kazen en zoetigheden. Ook hier kennen ze de amandel in de rijstepap. Na het eten worden er volop cadeautjes uitgepakt. Daarmee is de kerst eigenlijk al achter de rug, maar de Zweden genieten nog wel van vrije dagen.

8. Christoúyenna in Griekenland

In Griekenland noemt men Kerstmis ‘Christoúyenna’. Men is al heel vroeg bezig met Kerstmis en al een dag of veertien van tevoren begint men met vasten. Dat betreft overigens alleen vlees en dierlijke producten, vis wordt wel gewoon gegeten. Kalanda of kalanta is in Griekenland een echte traditie. Kinderen gaan met een triangel langs de deuren en zingen dan een kerstliedje in de hoop iets te krijgen.

Met de kerstdagen wordt er vaak varkensvlees met knoflook en mosterd gegeten. De vasilópita is een kerstcake waarin traditioneel een munt wordt verstopt. Degene die de munt vindt, kan rekenen op een gelukkig nieuwjaar.

In Griekenland was er lange tijd een traditie om een houten kom met ijzerdraad erover gespannen neer te zetten. Het water in de kom houdt een bosje basilicum vers, dat aan een houten kruisje is gebonden. Hiermee worden de kamers ‘gereinigd’, vanwege de ‘Kalikantzaroi’. Deze wezens zouden uit de aarde komen en kunnen voor lastige zaken zorgen. Ze kunnen bijvoorbeeld de haard doven. Dit bijgeloof is grotendeels verdwenen, maar in dorpen kom je het soms nog tegen.

Op 24 december gaan de Grieken in alle vroegte naar de kerk. De eerste diensten beginnen al om 5 uur ’s ochtends!

9. Kerst in Oekraïne

Wist je dat de meeste kerken in Oekraïne kerst pas in januari vieren? Waar bij ons Driekoningen gevierd wordt, wordt in Oekraïne dus gewoon nog kerst gevierd. Ook hier komen traditioneel 12 gerechten op tafel. Maar het mooiste verhaal is misschien wel dat van een arme vrouw, die geen geld had voor versiering in haar kerstboom. Toen ze wakker werd met kerst, zag ze echter dat haar boom schitterend versierd was. Een spin had webben gesponnen en die hadden een gouden en zilveren kleur gekozen. Dat is de reden dat je vandaag de dag nog steeds wel eens spinnenwebben in de Oekraïense kerstboom ziet!

10. De kerstkat van IJsland

Heb jij al een nieuwe outfit aangeschaft voor kerst? Pas dan maar op als je in IJsland bent, daar gaat namelijk het verhaal van de ‘Yule Kat’. Hij zou het huisdier zijn van een reuzin, die stoute kinderen opeet. Haar zonen hebben haar karakter overigens niet geërfd: zij delen cadeautjes uit aan de kinderen die lief zijn geweest. Maar de Yule-kerstkat is een gemeen dier, dat tijdens de kersttijd erop uit gaat om iedereen op te eten die nieuwe kleding heeft aangeschaft voor kerst.

Eigenlijk stamt dit verhaal nog van heel vroeger. Het was namelijk traditie om elkaar wollen sokken of andere kledij te geven met kerst. Had je dat niet voor elkaar, dan had je niet hard genoeg gewerkt. Had je wel wollen sokken, dan was je lid van een hardwerkende familie en dus ‘goed volk’. Vandaag de dag weten we natuurlijk wel dat een fluffy huiskat ons niet zomaar zal verslinden, maar waarom het risico nemen als de traditie van kerstsokken zo leuk is?

Familietradities met kerst

Met kerst zijn er door al die eeuwen heen ook talloze familietradities ontstaan. Dit kunnen heel oude tradities zijn, maar ook moderne tradities. Heb jij ook zo’n leuke traditie in jouw familie? Deel die dan hieronder met ons!

Dit artikel bevat affiliate links. Als je hierop klikt en een bestelling plaatst ontvangen wij een percentage, maar jij betaalt gewoon het normale bedrag voor je product.