De Roemeense taal: de uitspraak, spreekwoorden en woorden waar je mee op moet passen

Als je een nieuw land wilt ontdekken, dan zijn er veel dingen om je van tevoren in te verdiepen. Roemenië is een van die landen in Europa die nog vrij onbekend zijn. Eerder kwamen we al met een artikel over 10 grappige en interessante weetjes over Roemenië en vandaag wordt het tijd om de taal van Roemenië eens nader te bekijken. Ik ben veel in Roemenië geweest en heb tijdens mijn reizen echt een band gekregen met het land. Dat betekent ook dat je veel omgaat met locals en daardoor te maken krijgt met de Roemeense taal. Het Roemeens is een Romaanse taal en dat wilt zeggen dat je er wel even aan zal moeten wennen. Het Nederlands is namelijk een Germaanse taal, dus heeft een andere oorsprong. Wanneer je Frans spreekt, zal het Roemeens jou echter wel wat makkelijker afgaan.

Roemeens en Frans: lijkt dat op elkaar?

Misschien ben je wel elk jaar op vakantie geweest naar Frankrijk en kun je jezelf best al een beetje verstaanbaar maken in het Frans. Misschien is het zo dat je via je werk veel te maken hebt met Fransen en daardoor de taal hebt moeten leren. Wanneer je al een beetje Frans spreekt, heb je beslist een pre als je Roemeens wilt leren. Roemeens en Frans zijn namelijk nauw aan elkaar verwant. Het gaat te ver om te zeggen dat je meteen Roemeens spreekt als je vloeiend Frans zou spreken, maar er zijn wel degelijk veel woorden hetzelfde. Ook de klanken zijn vaak gelijk. Het is wel zo dat het Roemeens heel anders geschreven wordt dan het Frans en dat er veel vaker gebruik wordt gemaakt van accenten.

De uitspraak van de Roemeense taal

Het Roemeens is niet zo gemakkelijk om te spreken voor een Nederlander. Zeker niet wanneer je dit van papier moet doen. Dat Roemenen beslist ook heel moeilijk kunnen doen in de taal blijkt wel uit het onderstaande voorbeeld:

Dumneavoastră is in Roemenië de manier om ‘u’ te zeggen. Dat hebben wij Nederlanders toch beslist beter voor elkaar.

Elke letter met een accent heeft een andere uitspraak en dat is wat de Roemeense taal lastig maakt voor Nederlanders. Hieronder vind je een overzichtje met de diverse letters die er zijn en de uitspraak.

• ă : deze letter spreek je uit als de e in de
• â, î : bij deze letters zal je goed op moeten letten. Wanneer je de taal net leert spreken, klinken de letters eigenlijk net als de ă. Maar als je de taal wat langer spreekt, zal je merken dat het meer op een ‘oe’ lijkt.
• c : de c spreek je in Roemenië eigenlijk altijd uit als ‘harde letter’. Het wordt een k of tsj, afhankelijk van de letters die volgen. Kies bij twijfel altijd voor de k. Staat er een e of i achter de c, dan wordt het ‘tsj’, zoals in ‘Ce faci?’ voor ‘Hoe gaat het?’.
• ea : deze combinatie kennen wij niet echt in Nederland. In Roemenië spreek je dit uit als ‘jaa’, een korte e met een langere a daar achteraan.
• g : de g spreek je uit zoals wij de g in het woord ‘goal’ uitspreken. Komt er een e of i achter de g, dan wordt het meer een ‘dzj’-klank.
• i : de i spreek je meestal uit als ie, een enkele keer als j.
• j : de j spreek je nooit uit als in ‘jas’, maar altijd als ‘zj’ zoals in journaal.
• oa : weer zo’n gekke klinkercombinatie. Dit spreek je uit als ‘wa’. Een naam als Ioana spreek je dus uit als Jowana.
• ş : deze s spreek je uit als ‘sj’, zoals in ‘jasje’.
• ţ : deze t wordt in de uitspraak altijd gevolgd door een s, zoals in fiets.
• u : de u wordt altijd uitgesproken als oe.

Zinnetjes die handig zijn op reis

Er zijn een aantal zinnetjes die beslist van pas zullen komen wanneer je op reis bent in Roemenië. De eerste is meteen de belangrijkste om te onthouden. Geloof me, die zal je nodig krijgen.

• Nu vorbesc românește. / Ik spreek geen Roemeens.
• E cineva aici care vorbește engleză? / Spreekt er hier iemand Engels?
• Cine este? / Wie is dat?
• Unde? / Waar?
• Cât timp durează? Hoe lang duurt dat?
• Cât costă? / Hoeveel kost dit?
• Puteţi să mă ajutaţi, vă rog? / Kunt u me helpen, alstublieft?
• Noroc! / Proost!

Hallo zeggen in het Roemeens

Ook al spreek je geen tot weinig Roemeens, de Roemenen zullen het zeker waarderen als je een poging doet. Al blijft het alleen maar bij een Roemeense begroeting. Wil je hallo zeggen in het Roemeens, dan kun je dat het beste doen door Bună ziua! te zeggen. Deze begroeting kun je de hele dag door gebruiken. Verblijf je wat langer in het land, dan zal je al snel merken dat er aparte begroetingen zijn in de ochtend en de avond, zoals bij ons natuurlijk ook het geval is.

• Bună dimineața! / Goedemorgen!
• Bună seara! / Goedenavond!
• Noapte bună! / Goedenacht/Welterusten!

Vertrek je ergens, dan zeg je meestal ‘la revedere’. Dat ziet er lastiger uit dan het is, eigenlijk vind ik het een van de makkelijkste combinaties om uit te spreken in het Roemeens. Ken je iemand goed, dan kun je wanneer je vertrekt ook gewoon ‘ciao’ of ‘pa’ zeggen.

Zelf Roemeens leren?

Wil je zelf Roemeens leren? Dan vind je hier een aantal handige boeken die je daar zeker bij zullen helpen:

• Wat & Hoe taalgids – Roemeens, Wat & Hoe Taalgids
• Leer Roemeens: Snel / Gemakkelijk / Efficiënt: 2000 belangrijkste woorden
• Ik leer Roemeens (met luisterboek)

Meer inspiratie voor Roemeens leren vind je hier.

10 Roemeense spreekwoorden om te onthouden

Persoonlijk ben ik altijd een liefhebber van spreekwoorden uit een andere taal. Het is een mix van cultuur en taal. Hieronder vind je 10 bekende Roemeense spreekwoorden met hun betekenis.

• Să știi ca pe Tatăl Nostru: iets kennen als het Onze Vader. Roemenen zijn zeer religieus en als je iets zo goed kent als het Onze Vader, dan betekent dat beslist dat je het uit je hoofd kent.
• A-ți lua inima în dinți: je hart tussen je tanden nemen. Het betekent dat je de moed hebt om iets te doen.
• A-ți pica fisa: je munt laten vallen. Met geld heeft het niets te maken. Dit spreekwoord betekent dat je plotseling iets begrijpt. Eigenlijk net als bij ons dus: het kwartje valt.
• A båga mâna în foc pentru cineva: je hand voor iemand in het vuur steken. Hoewel de mentaliteit van Roemenen nog wel eens ter discussie staat, zijn Roemenen doorgaans goed van vertrouwen. Ze geloven in iemands integriteit tot het tegendeel bewezen is.
• La Paștele Cailor: met het Pasen van de paarden is de letterlijke vertaling van dit spreekwoord. Wij zouden zeggen: als Pasen en Pinksteren op één dag vallen. Het slaat dus op iets wat waarschijnlijk nooit gaat gebeuren.
• Nu mai freca menta: stop ermee om munt over de tafel te wrijven. Dit Roemeense spreekwoord heeft een bijzondere herkomst. De Griekse adel had vroeger de gewoonte om hun personeel muntblaadjes over de tafel te laten wrijven voor een frisse geur. De Roemeense uitdrukking wil eigenlijk zeggen: stop ermee om tijd te verdoen.
• Te îmbeți cu apă rece: dronken worden van koud water. Dit Roemeense spreekwoord wil zeggen dat je jezelf voor de gek houdt. Roemenen zijn een nuchter volkje.
• A vinde gogoși: donuts verkopen. Wanneer een Roemeen dit tegen je zegt, kun je maar beter oppassen. Het wil zeggen dat hij je ervan verdenkt dat je hem voor de gek zit te houden of ronduit tegen hem liegt.
• A dat cu mucii în fasole: hij gooide zijn snot in de bonen. Deze Roemeense uitdrukking wil zeggen dat iets echt totaal mislukt is, dat het nooit meer goed zal komen.
• Să faci din rahat bici: van stront een zweep maken. Het lijkt een vreemd spreekwoord, maar eigenlijk is het wel degelijk ergens op gebaseerd. Het wil zeggen dat men van niets iets kan maken en dat is toevallig iets waar Roemenen heel goed in zijn. Ook al is het iets nieuws en onbekends, ze vinden wel een manier om iets te maken of te repareren.

Gênante taalblunders in het Roemeens

Natuurlijk zijn er ook in het Roemeens zaken waar je mee op moet passen. Er komen in het Roemeens allerlei woorden voor die klinken als Nederlandse woorden, maar wel iets heel anders betekenen. Zeg zeker geen ‘Proost!’ als je met je Roemeense zakenpartners of bekenden een borrel drinkt. Het Roemeense woord ‘prost’ spreek je namelijk hetzelfde uit, maar dit betekent wel wat anders, namelijk gek of dom. Domn is overigens wel weer een woord wat je mag zeggen, dat betekent simpelweg meneer.

Hai is niet echt een goede optie als je hallo wilt zeggen. Zeg dan liever bună ziua of salut. Hai betekent iets als ‘laten we’, maar kan ook gebruikt worden in dubieuze situaties. Vraag je naar het strand, dan kom je bij een buitenzwembad uit. Denk Spaans en vraag naar het ‘plajă’.

Ook in het restaurant zal je nog gekke dingen tegen kunnen komen. Wanneer je vraagt om een carte, dan zullen ze je wellicht begrijpen, maar eigenlijk vraag je om een boek. En zie je crap op het menu staan? Dan is dit geen krab, maar karper. Krab is een behoorlijk duur product, wat je in een doorsnee Roemeens restaurant niet zo snel tegen zult komen. Schrik je van een plăcintă op de kaart? Daar hoef je dan weer niet van te schrikken, want hiermee bedoelt men een gewoon taartje van bladerdeeg.

Ben je wel heel close geworden met een Roemeen? Dan kan het zomaar zijn dat die zegt ‘te pup’. Het is aan jou om te beslissen of dit het moment is om te gaan rennen. Het wil namelijk zeggen dat hij of zij van plan is om je te kussen.

Op zoek naar een goede reisgids voor Roemenië, dan kunnen wij de gids van National Geographic beslist aanbevelen: Roemenië, National Geographic Reisgids.

Drum bun! Goede reis!

Dit artikel bevat affiliate links. Als je hierop klikt en een bestelling plaatst ontvangen wij een percentage, maar jij betaalt gewoon het normale bedrag voor je product.