Rosalyn van MoorselaarGa je binnenkort naar Finland of ben je gewoon nieuwsgierig wat ze daar dagelijks op tafel zetten? Hieronder hebben we typisch Finse gerechten uit het land verzameld en voor jou op een rijtje gezet. Is er een echte Finse keuken? Indien je wat over de geschiedenis van het land hebt gelezen, zal het je niet verbazen dat er zowel veel Zweedse als Russische invloeden te ontdekken zijn in de gerechten die op de Finse eettafel belanden. Toch is er vaak dat typische Finse waardoor het weer iets anders is dan in de buurlanden. Nieuwsgierig geworden?
Inhoudsopgave
Hoe ziet het Finse ontbijt eruit?
Traditioneel ontbijten de Finnen met harde broodjes. Die worden belegd met vleeswaren, kaas of vis. Zoet beleg hoort er niet bij in Finland. Als bezoeker krijg je in het algemeen eerder een continentaal ontbijt. Ook voor de Finnen is het inmiddels gebruikelijk om cornflakes en dergelijke te eten en ook andere gewoontes uit Europa worden overgenomen. Bij het ontbijt hoort koffie en/of thee.
Wat eet je bij een Finse lunch?
Tijden veranderen, ook in Finland. De lunch was de meest belangrijke maaltijd op de dag omdat er calorieën moesten worden verzameld voor de middag als er hard moest worden gewerkt, vooral in de winterkou. Daarna werd er ‘s avonds ook nog een goed gegeten. Tijdens de lunch was het gebruikelijk om een echte maaltijdsoep te nemen. Een stevige soep met veel eiwitten uit vlees of vis. Daarbij kwam dan nog eens extra bord vlees of vis met groente om de maag goed te vullen. Nog een paar glazen volle melk daarbij en dan kon de kou worden getrotseerd. Inmiddels is een lichtere lunch ook heel gebruikelijk.
10 typisch Finse gerechten
Hieronder vind je 10 typisch Finse gerechten. Om de vingers bij af te likken of om toch even te huiveren? Aan jou de keuze!
1. Leipäjuusto
Ben je wel eens op het Eiland van de Liefde geweest, Cyprus dus? Dan heb je daar vast haloumi gegeten. Dat is kaas die gebakken wordt in de oven en bij vele gerechten wordt geserveerd. De Finnen hebben met Leipäjuusto een vergelijkbaar product. Deze kaas kan worden gemaakt met koemelk, maar ook geitenmelk en zelfs rendiermelk is mogelijk. Leipäjuusto kan overal bij gegeten worden. Waar op Cyprus de haloumi zonder saus wordt gegeten, krijg je er in Finland meestal bramenjam bij. Een bijzondere combinatie.
2. Kaalikääryleet
Hierin herken je meteen de Russische invloed, Kaalikääryleet zijn rolletjes witte kool met vulling die ook bij de grote buur regelmatig worden geserveerd. De vulling is zeer gevarieerd, het gerecht is ook echt bedoeld om de restjes op te maken die nog in de voorraadkast zijn te vinden. Het kan dus om zaken als gehakt, ei, rijst of andere producten gaan. Met kruiden en zout wordt extra smaak gecreëerd. Vroeger dienden die smaakversterkers ook om eventueel andere smaken te overstemmen als de kliekjes al wat ouder waren. Ook hierover doen de Finnen een saus van bosbessen.
3. Lohikeitto
Oorspronkelijk was Lohikeitto vooral een soep voor de lunch, maar inmiddels kan je het ook als een hoofdgerecht bij het diner verwachten. Het is een romige zalmsoep waarin de stevigheid wordt gerealiseerd door aardappelen. Nog wat prei en dille erin en na een paar uurtjes koken heb je een soep waar je wat mee kunt. Hoort er ook een flinke klont echte boter in om de soep nog romiger te maken? Dat is een discussie die in Finland wel nooit zal worden beslecht. Misschien moet je het zelf eens proberen?
4. Hernekeitto
Eigenlijk mag je dit ook gewoon erwtensoep noemen. De basis van Hernekeitto is een flinke hoeveelheid gedroogde spliterwten. De groente die erin gaat is hetzelfde als in onze onvolprezen Hollandse snert. Het vlees is van het varken. Het smaakt derhalve gewoon heel bekend. Bijzonder is dat de Finnen Hernekeitto eigelijk traditioneel alleen eten op een dinsdag. De reden daarvoor is niet meer echt duidelijk. In ieder geval weet je nu waar je dinsdag op kan rekenen bij de lunch of het diner. En waarom zou je zelf die traditie met erwtensoep niet kunnen invoeren?
5. Kaalilaatikko
Kaalilaatikko mag beslist niet ontbreken in deze lijst met typisch Finse gerechten. Het is een echt makkelijk gerecht dat je een beetje kan vergelijken met onze stamppotten. Het is een stoofschotel van witte kool en gehakt aangevuld met kruiden. Zoals bij veel gerechten horen er ook weer bessen bij voor de smaak. Het is een gerecht dat best een poosje bewaard kan worden. Kaalilaatikko is het lekkerst als deze wordt opgewarmd, zegt men. En dat doet immers denken aan onze stamppotten.
6. Perunarieska
Bij diverse vissoorten eten de Finnen graag Perunarieska, dat is ongedesemd aardappelbrood. Het is plat en vult goed bij de licht verteerbare vis zoals zalm of zoetwatervissen. Het brood is zachter dan je zou denken en kan extra op smaak worden gebracht met zout en peper. Als toerist zal je dit bijzondere brood beslist ook aangeboden krijgen als je kiest voor een visgerecht.
7. Kalakukko
De Finnen beschouwen dit als een van de meest typisch Finse gerechten. Het begint met een brood van roggemeel dat wordt uitgehold. Hierin wordt dan een vispastei bereidt. Om het extra stevig te maken horen er ook nog spekjes in en flink wat kruiden. Na een paar uurtjes in de oven, kan er dan echt een flink feestmaal op tafel worden gezet.
8. Karjalanpiirakka
Uiteraard hoef je niet alle gerechten in deze lijst ook lekker te vinden. Karjalanpiirakka viel mij niet echt mee. Het zijn rijstpasteitjes gemaakt van rijstepap en roggemeel. Deze worden gegeten met munavoi en dat is een mengsel van geprakte hardgekookte eieren en boter. De combinatie is op het minst ‘machtig’ te noemen, maar smaken verschillen nu eenmaal.
9. Perunalaatikko
Als je denkt aan een pannenkoek van aardappelpuree zit je in de goede richting om Perunalaatikko te beschrijven. Verrassend is wellicht dat het gerecht flink wordt gezoet met nootmuskaat en stroop. Daardoor is het net weer anders dan je zou verwachten als je het bij het diner krijgt voorgezet.
10. Karjalanpaisti
Stel je voor: een mix van stukjes rund-, varkens- en lamsvlees die urenlang op lage temperatuur in de bouillon worden gestoofd tot het vlees zo mals is dat het als ware op je tong smelt. Deze vleesschotel eet je met romige aardappelpuree en – je raadt het al – een frisse saus van bessen.
Wat zijn de favoriete drankjes in Finland?
Inmiddels kan je uiteraard alle bekende frisdranken ook in Finland overal verkrijgen. De traditionele dranken zijn behalve veel melk ook koffie en thee. Van al die bosvruchten die overal te vinden zijn worden vruchtendrankjes gemaakt, sommige met een beetje suiker maar ook puur met een smaak waar je aan zal moeten wennen.
In heel Scandinavië is er een probleem met alcoholisme. Dat wordt soms verklaard door de extreem korte dagen in de winter waardoor er door gebrek aan daglicht het risico op depressie op de loer ligt. In Finland kan je overal gestookte wodka en gebrouwen bier kopen. De meesten daarvan zijn lokale brouwsels. Wees altijd voorzichtig hiermee, omdat in zelfgestookte sterke drank soms te veel methanol zit. Dit is schadelijk voor de gezondheid.
Wat is typisch Fins gebak?
Als het voorgaande met aandacht hebt gelezen, zal het je niet verbazen dat een bosbessentaart in Finland op nummer 1 staat qua gebak. In iedere regio zijn er andere versies, maar de basis is altijd hetzelfde: zoveel bosbessen als maar mogelijk is.
Runeberger torte zijn heerlijke rumgebakjes gevuld met onder andere frambozenjam. Runeberg was een Finse dichter die zich heeft ingezet voor de onafhankelijkheid van het land. Het Finse volkslied is van zijn hand. Volgens de legende zijn deze gebakjes uitgevonden door zijn vrouw. Ze worden maar gedurende korte tijd verkocht, namelijk van nieuwjaarsdag tot 5 februari. Dat is in Finland namelijk Runeberg-dag.
Het traditionele Finse kerstmaal
In een land waar zoveel eiwitten worden verstouwd, geldt dat zeker op de kerst. In Finland wordt de kerstboom pas op eerste kerstdag binnen gehaald en dan versierd door de kinderen. Daarna komt er een echt feestmaal waarbij veel vis en vlees wordt gegeten. Haring is er bijvoorbeeld in ontelbare varianten en ook gefermenteerde vis hoort erbij, al zullen weinig niet-Scandinaviërs daar aan willen beginnen. Er zijn ook een tweetal typische kerstgerechten.
In plaats van ons kerstbrood eten de Finnen: Joulutorttu. Dat is bladerdeeg, vaak in de vorm van een ster. In het midden hoort pruimenjam en met poedersuiker maak je deze lekkernij helemaal af.
Al weken voor de kerst zijn er overal hammen te koop, hoe groter, hoe beter. Een ham hoort de basis te zijn van het kerstmaal. Door de omvang van de kerstham moet deze soms meerdere dagen in de oven om perfect te zijn op Eerste Kerstdag. Dat klinkt behoorlijk smakelijk allemaal.
Ga je binnenkort naar Finland en wil je weten hoe laat de Finnen eten? Het ontbijt is vaak redelijk vroeg en wordt meestal om 07.00 uur geserveerd. De lunch begint dan om 11.00 uur en voor het avondeten kun je vanaf 17.00 uur terecht.
Na al die typisch Finse gerechten ben je misschien nieuwsgierig of er ook echt een nationaal Fins gerecht aan te wijzen is. Dat is zo. Toen Finland 100 jaar onafhankelijkheid vierde, verkozen de Finnen massaal roggebrood tot het nationale gerecht.
Aardappelbrood wat een bijzonder gerecht daar zal je best vol van zitten.
Wat zitten er heerlijke gerechten tussen, vooral het gebak. Yummm!
Ik ben nog nooit in Finland geweest. Deze gerechten zien er wel heerlijk uit!
Ik heb weinig kennis van Finland maar bij het zien van al deze heerlijke gerechten krijg ik er acuut warme gevoelens voor!
Karjalanpiirakka vind ik echt lekker. Mijn beste vriendin woon in Finland en elke keer als ze naar Nederland komt, neemt ze een bak zelfgemaakte Karjalanpiirakka mee. Heb je ook wel eens “Mammi” op? Het is een tradioneel gerecht dat met Pasen gegeten wordt